نقش کاردرمانی در اختلالات راه رفتن کودکان
کج گذاشتن پا به سمت داخل در کودکان کم سن در ابتدای به راه افتادن بسیار رایج است. در بیشتر موارد با افزایش سن کودک این عارضه برطرف می شود و کودک پاهایش را درست روی زمین می گذارد اما در تعداد کمی از کودکان این مشکل به خودی خود حل نمی شود و باید درمان شود. کج گذاشتن پا به سمت داخل هنگام راه رفتن حتی اگر با افزایش سن کودک برطرف نشود، مشکلاساسی و وخیمی ایجاد نمی کند. اگر نشانه های زیر در کودک شما وجود دارد، او را برای بررسی نزد پزشک ببرید:
1- تداوم کج گذاشتن پا؛ اگر پس از ۳ سالگی، همچنان کودکشما هنگام راه رفتن پایش را کج می گذارد.
2- لنگیدن یا احساس درد هنگام راه رفتن
3- کج گذاشتن یک پا به سمت داخل یا خارج بیشتر از پای دیگر
4- تاخیر در رشد و تکامل در زمینه های دیگر (مثلاً دیر به حرف افتادن،دیر نشستن یا دیر راه افتادن)
5- اختلال در راه رفتن که با گذشت زمان بدتر شود.
6- تغییر شکل در راستای اندام ها (ران و زانوها) با بزرگ شدن
علت کج گذاشتن پا به سمت داخل چیست؟
معمولاً سه علت رایج ممکن است در کودکان سالم باعث کج گذاشتن پا به سمت داخل شودکه عبارتند از؛ 1- متاتارتوس اداکتوس 2- چرخش استخوان ساق پا (درشت نی) به سمت داخل 3- چرخش بیش از حد استخوان ران به جلو.
۱) متاتارتوس اداکتوس: متاتارتوس اداکتوس به معنای انحنای پنجه پا به سمت داخل است. این وضعیت پا، بیشتر هنگامی دیده می شود که به کف پای کودک نگاه کنید، اگر به متاتارتوس اداکتوس مبتلا باشد، ممکن است هنگامی که هنوز نوزاد است، متوجه آن شوید. این انحنا در پنجه پا احتمالا پیش از تولد، هنگامی که پا درون رحم تحت فشار قرار می گیرد، به وجود می آید. از هر ۹ تا ۱۰کودک، یک نفر با این مشکل مواجه است ولی بسیاری از آنها با افزایش سن بهبود می یابند و پنجه پایشان راست می شود. پزشک ممکن است در صورت تشخیص این عارضه به شما آموزش دهد چگونه پای نوزاد را تحت کشش قرار دهید تا راست تر شود. یا این که شما را به کاردرمانی و توانبخشی ارجاع دهند تا در آنجا با انجام تمرینات ویژه و تخصصی، سبب اصلاح انحراف ایجاد شده در پای کودک شوند. اگر پا خیلی انحنا داشته باشد یا انحنای آن برطرف نشود، احتمالاً گچ گرفتن یا استفاده از بریس را برای کمک به تحت کشش قراردادن پا برای راست کردن آن تجویز می کند. مهم ترین مشکلی که انحنای شدید پنجه پا به وجود می آورد، مشکل در کفش پوشیدن است.
۲) چرخش داخلی استخوان درشت نی ساق پا: استخوان درشت نی در ساق و در حد فاصل زانو و قوزک پا قرار دارد. والدین معمولاً هنگامی که کودک شروع به راه رفتن می کند، متوجه چرخش داخلی این استخوان می شوند. اندکی چرخش درشت نی به سمت داخل در نوزادان طبیعی است و معمولاً در انتهای سال اول زندگی برطرف می شود ولی در برخی از کودکان، استخوان آنقدر صاف نمی شود که کودک بتواند پایش را در وضعیت درست یعنی به سمت جلو یا اندکی به سمت خارج روی زمین بگذارد، در نتیجه هنگام آغاز به راه افتادن پاهایش را به سمت داخل کج خواهد گذاشت. استخوان های ساق پا با ادامه رشد کودک تا ۶ تا۸ سالگی، راست تر خواهند شد. در بعضی موارد بریس یا کفش های خاص کمک خواهند بود.
۳) چرخش بیش از حد استخوان ران به سمت داخل: همه نوزادان با اندکی چرخش استخوان ران به داخل، به دنیا می آیند. کج گذاشتن پا به این علت در سنین ۲ تا ۴ سال، پس از شروع به راه افتادن کودک خود را نشان می دهد. این عارضه ممکن است با افزایش سن در سال های ابتدای کودکی بدتر شود؛ اما در سال های بعدی زندگی بهتر می شود. در بیشتر کودکان در ۶ تا ۸ سالگی پا به وضعیت عادی برمی گردد. استفاده از بریس یا کفش طبی معمولا کمکی نمی کند. برای معدودی از کودکان که چرخش به سمت داخل استخوان ران در آنها شدید است، عمل جراحی برای بریدن استخوان و چرخاندن آن به بیرون انجام می شود تا پنجه پا روی زمین به سمت جلو قرار گیرد. جراحی فقط در موارد خیلی شدید بیماری انجام می شود.
ذبیح اله راستی - 09157117109
کارشناس ارشد کاردرمانی